Dựa vào thời điểm hình thành, người ta chia tổ yến thành 2 loại là tổ yến non và tổ yến già. Có rất nhiều tranh cãi về việc tổ yến non hay tổ yến già tốt, giá trị dinh dưỡng của 2 loại này ra sao, nên mua loại nào tốt hơn. Đây là những vấn đề nhức nhối khiến người sử dụng yến băn khoăn, gặp nhiều rắc rối trong việc lựa chọn và mua yến. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc đã đề cập trên.
Tổ yến non và tổ yến già là gì?
Tổ yến non là gì?
Tổ yến non là tổ xây dựng bởi chim mẹ trong chu kỳ chờ sinh sản. Tổ này được khai thác trước khi chim đẻ trứng, có màu trắng, cấu trúc mỏng, ít tạp chất. Thường thu hoạch sau 1 tháng, tổ này sạch và ít dính lông chim. Tuy nhiên, nhược điểm là kích thước nhỏ, sợi mảnh, hàm lượng hoạt chất thấp, dễ vỡ.
Khai thác tổ yến non có thể ảnh hưởng đến sinh sản tự nhiên của chim mẹ, cần sự hiểu biết và kinh nghiệm. Do vậy, không nên khai thác quá sớm để tránh ảnh hưởng đến vòng đời chim yến.
Tổ yến già là gì?
Tổ yến già là tổ đã trải qua giai đoạn sinh sản và nuôi con của chim bố mẹ. Sau khoảng 3-4 tháng, tổ này có màu trắng vàng, trọng lượng lớn do cấu trúc dày và chứa nhiều tạp chất từ lông, phân và rác bẩn.
Tổ yến già có ưu điểm là dày dặn, chắc chắn, sợi yến to, và chất lượng cao với hàm lượng dưỡng chất đỉnh cao.
Phân biệt tổ yến non và tổ yến già
Tổ yến được mệnh danh là “thực phẩm vàng” cho sức khỏe, rất thích hợp để bổ sung dưỡng chất, tăng cường, nâng cao sức khỏe, sức đề kháng. Tổ yến được làm bằng nước bọt của chim yến, thời gian để hoàn thành tổ mất khoảng từ 30 – 35 ngày, sau 8 – 11 ngày khi tổ hoàn thành, chim yến sẽ đẻ quả trứng đầu tiên, sau 1 – 4 ngày là quả trứng tiếp theo.
Thông thường chim yến chỉ đẻ khoảng 2 trứng, thời gian ấp trứng là 22 – 28 ngày. Theo tập tính của chim, người ta sẽ phân làm 3 đợt lấy tổ gồm:
- Thu hoạch tổ yến khi chưa đẻ trứng: Lúc này, tổ yến vừa mới xây xong, do chưa đẻ trứng nên sau khi mất tổ, chúng sẽ xây lại tổ mới.
- Thu hoạch khi yến đã đẻ trứng: Tổ yến đã được hoàn thiện chắc chắn, dày dặn, đã có trứng trong tổ, thu hoạch lúc này người ta chỉ chọn lấy một số tổ nhất định nhằm tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của đàn yến.
- Thu hoạch tổ khi chim non đã bay đi: Lúc này, chim non đã được 40 – 51 ngày tuổi, cả chim non và chim bố mẹ đều rời tổ nên việc lấy tổ ở thời điểm này được cho là nhân văn nhất.
Trước khi tìm hiểu tổ yến non hay già tốt, chúng ta cùng tìm hiểu và phân biệt sự khác nhau giữa tổ yến non và tổ yến già, từ đó có cái nhìn khách quan, chính xác hơn về yến sào. Có thể phân biệt 2 loại tổ yến này qua các khía cạnh sau đây:
Về thời điểm thu tổ yến
Tổ yến non và tổ yến già về bản chất thì đều được tạo nên từ nước bọt của chim yến. Tuy nhiên, chúng được thu ở những thời điểm khác nhau nên cũng sẽ có những điểm điểm khác nhau. Trước hết, có thể phân biệt qua thời điểm thu hoạch của từng loại:
- Tổ yến non: Là tổ của chim yến vừa được xây xong nhưng chim yến chưa đẻ trứng vào hoặc khi chim xây được một nửa nhưng không hoàn thành do vị trí không thích hợp. Các tổ này được thu hoạch khoảng 1 tháng kể tính từ khi yến bắt đầu xây tổ.
- Tổ yến già: Là những tổ yến được thu hoạch khi chim yến đã lớn, khỏe mạnh và bay đi, không cần sử dụng đến tổ nữa. Loại này được thu sau khi chim yến xây tổ 3 – 4 tháng.
Về màu sắc
Theo thống kê, 90% sản lượng yến thu được trên thị trường hiện nay là bạch yến, tức yến trắng, 10% còn lại là hồng yến và yến huyết. Do đó, chúng ta chỉ nói đến loại yến được sử dụng phổ biến hiện nay đó chính là yến trắng. Sau đây là sự khác nhau về tổ yến trắng non và già:
- Tổ yến non: Do vừa xây xong, chưa sử dụng nhiều nên khi thu hoạch tổ yến có màu trắng, sáng, sạch sẽ, ít lông.
- Tổ yến già: Được thu hoạch sau 3 – 4 tháng, tương tác nhiều với môi trường nên thường có màu trắng ngà, hơi ngả vàng, nếu yến thô thì sẽ có tương đối nhiều lông.
Về mùi của tổ yến
Tổ yến non và tổ yến già còn có thể phân biệt qua mùi của từng loại. Nếu bạn thường xuyên sử dụng yến, có thể nhận biết như sau:
- Tổ yến non: Do mới được xây, chưa được sử dụng nên tổ yến có mùi thơm đặc trưng của nước dãi chim yến, ít khi lẫn với các mùi khác.
- Tổ yến già: Do tiếp xúc lâu với môi trường, lại được dùng nhiều, chứa chim yến non nên thường sẽ có mùi tanh.
Về hình dáng, kích thước
Bằng mắt thường, chúng ta có thể nhận biết tổ yến già và tổ yến non qua đặc điểm về hình dáng, kích thước của 2 loại này:
- Tổ yến non: Sợi yến thường mảnh, nhỏ, thành tổ mỏng, kích thước nhỏ, dễ vỡ hơn so với tổ yến già. Mỗi lạng tổ yến non thường có từ 14-20 tổ yến.
- Tổ yến già: Sợi yến to, các sợi chồng chéo lên nhau rất chắc chắn, thành tổ dày gấp đôi tổ yến non, phần chân yến vô cùng vững chắc, bám chặt vào tường, vách đá. Một lạng tổ yến già có từ 8 -14 tổ yến.
Về giá bán
Thực tế do tổ yến già có thời gian thu hoạch dài, trọng lượng cao, sợi yến dày nên giá bán tổ yến già cao hơn tổ yến non khoảng 20 – 40%. Giá của tổ yến non khoảng 1.800.000 VNĐ/lạng, còn giá tổ yến già khoảng 2.000.000 – 2.500.000 VNĐ.
Tổ yến non hay già tốt? Nên mua loại nào?
Tổ yến non hay tổ yến già tốt hơn?
Sau khi đã tìm hiểu qua về các đặc điểm của tổ yến non và tổ yến già, hẳn bạn đã biết cách phân biệt được 2 loại này. Vậy giữa 2 loại này thì tổ yến non hay già tốt, mua loại nào là ổn nhất. Trả lời thắc mắc này các chuyên gia của cho biết, có rất nhiều tranh cãi về giá trị dinh dưỡng giữa yến non và tổ yến già.
Nhiều người cho rằng, tổ yến non mới được tạo ra nên có giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho sức khỏe hơn so với yến già. Tổ yến non được cho là thích hợp để sử dụng cho trẻ em do dễ tiêu hóa, sợi thanh mảnh, có mùi thơm đặc trưng. Tuy nhiên, thực tế, vẫn chưa có nghiên cứu nào có thể khẳng định tổ yến non có giá trị dinh dưỡng cao hơn so với tổ yến già. Qua bảng thành phần dinh dưỡng, các chất trong tổ yến non và tổ yến già không có chênh lệch nhiều.
Nên mua loại nào tốt hơn?
Tùy vào mục đích, đối tượng sử dụng và điều kiện kinh tế mà bạn lựa chọn loại tổ yến phù hợp. Yến sào Vietfarm sẽ đưa ra phân tích về ưu và nhược điểm của 2 loại tổ yến này để bạn có thêm sự hiểu biết và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất:
- Hàm lượng dinh dưỡng: Không có sự khác biệt đáng kể giữa tổ yến non và già.
- Độ nhạy cảm với nhiệt độ: Tổ yến non mỏng, sợi yến mảnh, chịu nhiệt nhanh. Ngược lại, tổ yến già mất thời gian hơn để chưng nấu.
- Hương vị: Tổ yến già được đánh giá có hương vị đậm hơn do lẫn nhiều tạp chất và các khoáng chất.
- Giá thành: Tổ yến già có giá cao hơn do thời gian thu hoạch lâu hơn.
- Đối tượng sử dụng: Yến già dành cho người trưởng thành, người cao tuổi. Trong khi đó, yến non phù hợp với trẻ em.
- Góc độ nhân văn: Khai thác tổ yến non ảnh hưởng đến chim mẹ trong quá trình xây tổ và đẻ trứng. Yến già mang lại nguồn lợi bền vững hơn, do lấy lúc chim yến con đã lớn, không cần đến tổ nữa.
Trên đây là một số thông tin giúp bạn giải đáp thắc mắc yến non hay già tốt hơn, nên chọn mua loại nào. Yến sào có giá trị cao, rất dễ bị làm giả, do đó, bạn nên chọn mua ở những địa chỉ uy tín, đáng tin cậy để mua hàng.